نقش ویژه‌ی جهاددانشگاهی در پیوند جبهه و دانشگاه/ ضرورت راه‌اندازی موزه‌ی جنگ این نهاد

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان هم‌زمان با تشکیل این نهاد در مرداد سال 1359 آغاز به کارکرد و واحدی بود که در  دوران دفاع مقدس در مناطق جنگی به‌طور مستقیم دفتر پشتیبانی جنگ داشت. 
آن‌گونه که مهندس مرتضی تیموری رییس این واحد می‌گوید: این مجموعه نقش برجسته‌ای در دوران دفاع مقدس داشته و طرح‌های مهمی ازجمله ساخت پهپاد و پروژه‌های شهید ملکی یک و دو را انجام داده است.
وی ادامه داد: جهاددانشگاهی بنیان‌گذار دفاع دانش‌بنیان در دوران دفاع مقدس بود و نقش ویژه و ممتازی درزمینه‌ی پیوند جبهه و دانشگاه داشت.
به بهانه‌‌ی چهلمین سالگرد هفته‌ی دفاع مقدس و در ارتباط با موضوع پرونده‌ی دفاع دانش‌بنیان جهاددانشگاهی با مهندس مرتضی تیموری رییس جهاددانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

به نظر شما جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس چه سهمی در حوزه دفاعی و  تأمین امنیت دفاعی کشور داشته است؟

می‌توان دوره‌های فعالیت جهاددانشگاهی را به سه دوره انقلاب فرهنگی، دفاع مقدس و دوران سازندگی که تاکنون ادامه دارد تقسیم کرد.دوران انقلاب فرهنگی بلافاصله و کمتر از دو ماه با دوره دفاع مقدس مصادف شد و فعالیت‌های جهاددانشگاهی با تثبیت انقلاب فرهنگی و دفاع دانش‌بنیان از کشور در سال‌های دفاع مقدس هم‌زمان شد.

جهاددانشگاهی نقش ممتاز و ویژه‌ای در دوران دفاع مقدس و در زمینه‌ی دفاع دانش‌بنیان داشت. در حقیقت جهاددانشگاهی از بنیان‌گذاران دفاع دانش‌بنیان و پیونددهنده جبهه و دانشگاه در دوران دفاع مقدس بود، همچنین جهاددانشگاهی  با بهره‌گیری از منابع انسانی و امکانات دانشگاه و نیز ارتباط  بسیار خوب دانشجویان در این دوران تأمین‌کننده بخشی از نیروهای متخصص، فنی و خدمات لجستیکی در زمان جنگ بوده است.

نقش جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان در این روند چه بوده است؟

ویژگی بارز دیگر جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان این است که در دوران دفاع مقدس در مناطق جنگی به‌طور مستقیم دفتر پشتیبانی جنگ داشت که نیازهای علمی، تخصصی و فنی قرارگاه‌های عملیاتی توسط دفتر پشتیبانی جنگ جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان دریافت و با تلاش‌های شبانه‌روزی در کوتاه‌ترین زمان ممکن تأمین می‌شد. 

نقش جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان در این زمینه نقش برجسته‌ای است و پیشکسوتان و شهدای جهاددانشگاهی، مطالعات اولیه و اجمالی طرح‌ها را با هماهنگی فرماندهان قرارگاه‌های عملیاتی در زمان جنگ انجام می‌دادند سپس در دانشگاه صنعتی اصفهان و جهاددانشگاهی، مطالعات و اقدامات تکمیلی برای طراحی و ساخت انجام و پس از آزمایش، تحویل قرارگاه‌های جنگی می‌شد.

 
طرح‌های شاخص جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس چه بود؟

تمام این خدمات و کارهای بزرگ به‌طور تمام و کامل ثبت و ضبط نشده است، اما آنچه از پیشکسوتان جهاددانشگاهی به دست ما رسیده این است که ده‌ها طرح مهم و اساسی زمان دفاع مقدس در جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان بررسی و بسیاری از آن‌ها به محصول معین در راستای رفع نیازهای فنی و تخصصی جنگ تبدیل‌شده است.

اولین و مهم‌ترین طرح شاخص، "ساخت پهپاد" شناسایی برد کوتاه بود که در آن زمان کار بسیار مهم و بزرگی بود، این پروژه به‌عنوان پروژه جهاددانشگاهی استان در آن زمان تلقی می‌شد و اولین بار در منطقه «ام الرصاص» مورداستفاده قرار گرفت و توانست اطلاعات مهم  و دقیقی از امکانات و آرایش دشمن در این منطقه تهیه و در اختیار قرارگاه‌های جنگ قرار دهد.

این پروژه چه دستاوردی در سال‌های جنگ داشت؟

نتیجه طراحی و ساخت این محصول سبب شد تا عکس‌های متعددی را از پشت جبهه دشمن و خدمات لجستیکی و قرارگاه‌های آن‌ها تهیه و در اختیار قرارگاه‌های عملیاتی دفاع مقدس و رزمندگان قرار گیرد. می‌توان گفت ایده و ساخت این پهپاد مدیون عزیزانی است که بعضی از این افراد به فیض شهادت نائل شده یا برخی از آنان در قید حیات نیستند که برای ایشان آرزوی علودرجات  و برای دست‌اندرکارانی که به‌عنوان پیشکسوتان ارزشمند جهاد در خدمت ایشان هستیم آرزوی سلامتی  و توفیق می‌نماییم.

دستگاه‌های رمز کننده متن و صوت که از دیگر پروژه‌های مهم جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان در دوران دفاع مقدس بود، این پروژه از کجا آغاز شد؟

حضور بزرگان و نخبگان رمز ایران در جهاددانشگاهی  صنعتی اصفهان باعث شد تا هسته رمز جهاددانشگاهی شکل‌گرفته و این دو پروژه مهم عملیاتی به ترتیب به نام پروژه‌های شهید ملکی یک و دو اجرا شود.

پروژه‌های ساخت دستگاه‌های رمز کننده متن و صوت، قابلیت‌ها فراوانی داشت و تأثیر بسزایی در دوران جنگ گذاشت. به اعتراف پیشکسوتان رمز ایران، " هسته رمز جهاددانشگاهی که در دوران دفاع مقدس شکل گرفت سنگ بنای انجمن رمز ایران و فعالیت‌های کشور در حوزه رمز بوده است.

چه پروژه‌های دیگری توسط جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان انجام‌شده است؟

طراحی، ساخت و نصب "بالن‌های هیدروژنی" در حوزه پدافند غیرعامل و حفاظت از تأسیسات حیاتی کشور، طرح بالن‌های حرارتی تحت عنوان طرح‌های شهید آذری به‌منظور نصب و استقرار آنتن‌های مخابراتی، عکس‌برداری از مناطق مختلف دشمن و همچنین استفاده در حوزه جنگ روانی، ساخت " گرمکن های شیمیایی"، "دستگاه‌ها و تجهیزات خنثی‌کننده بمب‌های شیمیایی " ، " دستگاه حمل و گلوله گذاری گلوله‌های کاتیوشا " و " نیز ساخت دستگاه سرعت‌سنج گلوله " از دیگر طرح‌ها و پروژه‌های مهم جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان در دوران دفاع مقدس است.

به نظرتان  علت وسعت فعالیت جهاددانشگاهی در آن دوران چه بود؟

وسعت فعالیت و تأثیر و بزرگی نقش جهاددانشگاهی واحد صنعتی اصفهان در دوران دفاع مقدس به دلیل تأسیس دفتر پشتیبانی جنگ  و دریافت تقاضاهای متعدد از سوی قرارگاه‌های جنگ و همکاری گسترده اساتید و دانشجویان دانشگاه صنعتی با جهاددانشگاهی و به‌ویژه تلاش‌های خستگی‌ناپذیر شهدایی هم چون شهید آذری، شهید فرهادی، شهید مقیمی زاده، شهید زریباف، و پیشکسوتانی هم چون دکتر عارف و مرحوم دکترمهدی برنج‌کوب و دیگر عزیزان است.

در حال حاضر شما چه پروژه‌های در دست دارید؟

فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی جهاددانشگاهی واحد صنعتی اصفهان به‌ویژه در حوزه فعالیت‌های دفاعی ادامه دارد و با توجه به تهدیدات دشمنان و ایادی استکبار جهانی بخشی از فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان همواره در حوزه دفاعی و استمرار آن در حوزه دفاع دانش‌بنیان است. برخی از پروژه‌هایی که در زمان جنگ انجام می‌شد، هم‌اکنون بهینه‌سازی شده و به‌صورت مستمر در اختیار صنایع دفاعی کشور قرار می‌گیرد. امروز افتخار می‌کنیم در طراحی و ساخت محصولاتی که دانش آن فقط در اختیار تعداد بسیار محدودی از کشورهای دنیا بوده، کشور ایران را صاحب فناوری و تکنولوژی نموده و با ساخت تجهیزات داخلی در حال همکاری با صنایع دفاعی کشور هستیم.

با توجه به گذشت چهل سال از تشکیل جهاددانشگاهی در سال جاری به نظرتان،فعالیت‌ها باید در چه مسیری ادامه یابد؟

 ادامه فعالیت‌ها و اقدامات جهاددانشگاهی باید در راستای بیانیه گام دوم انقلاب به‌ویژه در بخش‌های علمی و پژوهشی باشد. بیانیه باید پس از بررسی دقیق و انطباق فعالیت‌های جهاد با آن، عملیاتی و پیاده‌سازی شده و برنامه‌های مدون، مشخص و ساختاریافته‌ای را برای پرداختن به بیانیه گام دوم انقلاب، طراحی و اجرایی نماییم .

در پایان پیشنهاد می‌شود، با حمایت دفتر مرکزی جهاددانشگاهی  و سایر نهادها و دستگاه‌های مرتبط  و به‌منظور حفظ و نشر دستاوردهای دانش‌بنیان جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس موزه جنگ جهاددانشگاهی راه‌اندازی شود.