فسفاته کششی روی/نیکل

مبانی پوشش دهی فسفاته:

فرآیند فسفاته کردن از حساسیت زیاد و عوامل مختلفی از قبیل شرایط آماده سازی سطح فلز، ترکیب شیمیایی حمام، pH  فسفاته کاری، دما و زمان، اندازه دانه ها و بسیاری دیگر از پارامترهای شیمیایی و متالورژیکی، بر روی خواص پوشش حاصله تاثیر می‌گذارد. تمام ترکیبات فسفاته به طور عمده محلول رقیق اسید فسفریک حاوی فلز قلیایی/ یون فلزات سنگین بعلاوه شتاب دهندهی مناسب است. بر اساس یون فلزی تشکیل شده ترکیب اصلی محلول فسفاته، این ترکیبات مانند حمام های فسفاته روی، منگنز و آهن طبقه بندی می‌شوند.

فسفاته می‌تواند به طور مؤثر بر روی فلزات آهنی و غیرآهنی انجام شود. فلزات غیرآهنی که می توانند فسفاته شوند شامل روی، آلومینیوم، منیزیم و کادمیوم می‌باشند.

خواص فیزیکی مانند سختی، قدرت کششی و کارایی پذیری فلز اصلی بعد از فسفاته باقی می‌ماند. تغییر ابعاد روی سطح فلز که از پوشش فسفاته ایجاد می‌شود 3-10 میلیمتر است. فسفاته را از دو روش اسپری و غوطه وری میتوان انجام داد. انتخاب روش مناسب، به اندازه و شکل بستری که قرار است پوشش داده شود و استفاده نهایی از پوششی که ایجاد شده بستگی دارد. روش اسپری زمانی ارجعیت دارد که زمان کم مورد نیاز باشد. فرآیند غوطه وری اگرچه کند است ولی پوشش یکنواختی تولید می‌کند.

فسفاته را می‌توان در گستره دمایی 30 تا 99 درجه سانتیگراد و زمان متغییر از چند ثانیه تا چند دقیقه انجام داد. انتخاب روش مناسب با پارامترهایی مانند ماهیت فلزی که باید پوشش داده شود، ضخامت و وزن پوشش مورد نیاز و ترکیب وان بستگی دارد. فرآیند فسفاته شامل تهی شدن اجزا تشکیل دهنده وان به منظور بدست آوردن پوشش رضایت بخش، پارامترهای وان مانند: (I) مقدار اسید آزاد (FA) که به یون آزاد H+ حاضر در محلول فسفاته اشاره میکند؛ (II) مقدار اسید کل (TA) که مقدار فسفات کل در محلول فسفاته را نشان میدهد؛ (III) نسبت FA به TA که ظرفیت اسید را بیان میکند؛ (IV) مقدار آهن و؛ (V) دیگر اجزاء فلزی و غیرفلزی حاضر، باید بشدت کنترل شود تا در حد مطلوب باقی بماند.

فسفاته کششی ZJ-101 به همراه صابون به منظور کاهش اصطکاک بین قطعه و قالب در زمان کشش سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پوشش دارای ساختاری با کریستال های درشت و وزن پوشش ,10-15 g/m2 جذب صابون به پوشش را افزایش می‌دهد که باعث می‌شود در زمان کشش اصطکاک را کم کرده و برروی قطعه خراش و پارگی و چروکیدگی ایجاد نشود.

جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان با توجه به ارتباط نزدیک با اساتید و همچنین آزمایشگاه مرکزی دانشگاه صنعتی اصفهان می تواند در جهت تحقیق و توسعه و رفع مشکلات صنعتگران گام بردارد.

کارشناسان فنی جهاد دانشگاهی در جهت رفع نیازهای فنی و تخصصی مشتریان خود در زمینه ارائه خدمات مشاوره آماده به همکاری هستند.

خدمات آزمایشگاهی جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان شامل:

- بررسی کیفیت پوشش فسفاته با روش‌های دستگاهی مانند SEM, EDX, XRD

- بررسی وزن و ضخامت پوشش با استفاده از آنالیز متالوگرافی

- بررسی و رفع عیوب وان‌های چربیگیری، خنثی کننده، اسیدشویی و فسفاته 

- آنالیز دوره ای خط فسفاته

- آموزش کارشناسان آزمایشگاه

نویسنده: میثم گودرزی راد (کارشناس مرکز شیمی و مهندسی شیمی جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان)